Η «φωλεά κόρακος», όπως λένε τη μονή Βαρνάκοβας, είναι μια από τις πέντε αρχαιότερες της Ελλάδας. Πνιγμένη καθώς είναι μέσα σε καστανιές, δρυς και κέδρους μόλις που ξεχωρίζει από μακριά, κτισμένη στα 760 μέτρα. Τη μονή προστάτευσαν οι Κομνηνοί, οι Παλαιολόγοι και ο Καποδίστριας. Είναι διάσημη για τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που υπάρχει στον κυρίως ναό. Σύμφωνα με την παράδοση απέκτησε την εγκάρσια τομή που θα δείτε επάνω της, μετά από μια ισχυρή δόνηση (σαν σεισμό) το Δεκαπενταύγουστο του 1940, τη στιγμή που στην Τήνο τορπιλίστηκε η Έλλη.
Μέσα στο ναό αυτό, και κάτω από τα χαλιά που σήμερα το καλύπτουν, υπάρχει επίσης μαρμαροθετημένο πάτωμα γεμάτο παραστάσεις (με ζώα αλλά και γεωμετρικές) του 11ου και 12ου αιώνα.
Όπως θα διαβάσετε στα βιβλία που πουλιούνται στο εκθετήριο της μονής, αλλά θα σας πουν και οι μοναχές κερνώντας σας λουκούμι και νερό στο αρχονταρίκι, η μονή κτίστηκε το 1077 από τον όσιο Αρσένιο τον Βαρνακοβίτη που «ασκείτο σε σπηλιά πάνω στο βουνό και καθαγιαζόμενος ένιωσε την ανάγκη να κάνει κάτι για την Παναγία. Σαν μικρή σκήτη ξεκίνησε στην αρχή και στη συνέχεια εξελίχθηκε σε ακμαίο κοινόβιο». Σύμφωνα μάλιστα με έγγραφο του 1212 τότε ζούσαν εδώ 96 μοναχοί.
Στην τουρκοκρατία η μονή παρήκμασε μέχρι που το 16ο αιώνα ο ηγούμενος Δαβίδ της έδωσε νέα πνοή –τότε μάλιστα λέει η παράδοση πως λειτούργησαν εδώ κρυφά σχολειά (γι’ αυτό κάτω από την εκκλησία υπάρχουν τούνελ σε βάθος 5 μέτρων, την είσοδο των οποίων έχουν βρει οι αρχαιολόγοι). Το μοναστήρι καταστράφηκε από τους Τούρκους το 1826 και χάρη στον Καποδίστρια ξανακτίστηκε σιγά σιγά. Γυναικείο έγινε το 1992 και σήμερα ζουν εδώ 14 μοναχές.
(Απέχει 40 λεπτά από τη Ναύπακτο. Για να πας εκεί ακολουθείς το δρόμο προς το Ευπάλιο και μετά προς το χωριό Κάμπος. Θα τη βρεις ανοιχτή 8.30-12.00 και 16.30-19.30. Κυριακές και γιορτές 7.30-12.00).